اصطلاحات پرستاری

پرستاری فقط مراقبت از بیمار نیست؛ بلکه علمی همراه با مهارت، فداکاری و سرعت عمل است. اصطلاحات پرستاری نقش مهمی در ارتباطات درمانی و کاهش خطاهای پزشکی دارند. آشنایی با این اصطلاحات، به پرستاران کمک می‌کند تا بهترین مراقبت را ارائه دهند و در شرایط بحرانی تصمیمات درستی بگیرند.

پرستاری؛ حرفه‌ای فراتر از مراقبت

پرستاری فقط یک شغل نیست؛ بلکه یک مسئولیت بزرگ در قبال جان و سلامت بیماران است. پرستاران نه‌تنها وظیفه مراقبت از بیماران را دارند، بلکه نقش مهمی در مدیریت درمان، اجرای دستورات پزشکی، پایش وضعیت بیمار و ایجاد آرامش در محیط درمانی ایفا می‌کنند.

این حرفه نیازمند دانش تخصصی، مهارت‌های عملی و آمادگی جسمی و روحی بالا است. پرستاران ساعت‌های طولانی کار می‌کنند، در شرایط اضطراری تصمیمات حیاتی می‌گیرند و در کنار بیماران در سخت‌ترین لحظات زندگی‌شان حضور دارند.

در کنار دانش و مهارت، لباس و پوشاک پرستاری نیز بخش مهمی از این حرفه است. اسکراب پزشکی، کفش‌های مناسب و سایر تجهیزات حفاظتی، نه‌تنها راحتی و ایمنی پرستاران را تأمین می‌کند، بلکه بهداشت محیط درمان را نیز تضمین می‌کند. انتخاب پوشاک پرستاری مناسب، تأثیر مستقیم بر عملکرد، تمرکز و حتی روحیه‌ی پرستاران دارد.

پرستاری چیزی فراتر از مراقبت‌های درمانی است؛ این حرفه ترکیبی از علم، عشق و فداکاری است که سلامت جامعه را تضمین می‌کند.

اهمیت آشنایی با اصطلاحات پرستاری

آشنایی با اصطلاحات پرستاری برای هر فردی که در این حوزه فعالیت می‌کند، ضروری است. پرستاران در طول روز بارها با پزشکان، سایر پرستاران، تکنسین‌ها و بیماران ارتباط دارند و برای انتقال دقیق اطلاعات پزشکی، نیاز به درک صحیح و استفاده‌ی درست از اصطلاحات تخصصی دارند.

در محیط‌های درمانی، هر ثانیه اهمیت دارد و درک نادرست یک اصطلاح یا عبارت می‌تواند به خطاهای پزشکی و مشکلات جدی منجر شود. به همین دلیل، پرستاران باید با این اصطلاحات کاملاً آشنا باشند تا بتوانند با سرعت، دقت و اطمینان وظایف خود را انجام دهند.

تأثیر اصطلاحات تخصصی در ارتباط مؤثر بین پرستاران و تیم درمان

ارتباط مؤثر یکی از مهم‌ترین مهارت‌های پرستاری است. در یک بیمارستان یا مرکز درمانی، پرستاران وظیفه‌ی دریافت، ثبت و انتقال اطلاعات بیمار را دارند. استفاده از اصطلاحات استاندارد و مشخص، باعث کاهش خطاها، افزایش سرعت انتقال اطلاعات و بهبود کیفیت درمان می‌شود.

برای مثال، اگر یک پرستار گزارش دهد که بیمار "هایپوکسمی" دارد، پزشک بلافاصله متوجه کاهش سطح اکسیژن خون بیمار می‌شود و بدون اتلاف وقت، اقدامات لازم را انجام می‌دهد. اما اگر این اطلاعات به‌طور مبهم یا غیرتخصصی منتقل شود، ممکن است تأخیر در درمان رخ دهد.

علاوه بر این، استفاده از اصطلاحات پرستاری در ارتباط با بیماران و همراهان آن‌ها نیز اهمیت دارد. پرستاران باید بتوانند مفاهیم پیچیده‌ی پزشکی را به زبانی ساده و قابل‌فهم توضیح دهند تا بیماران از وضعیت سلامتی خود و روند درمان آگاهی داشته باشند. این موضوع باعث افزایش اعتماد بیمار، کاهش استرس و بهبود همکاری او با تیم درمانی می‌شود.

اصطلاحات عمومی پرستاری

در حرفه‌ی پرستاری، برخی اصطلاحات عمومی به‌طور مداوم مورد استفاده قرار می‌گیرند. آشنایی با این اصطلاحات نه‌تنها درک بهتری از روال‌های درمانی و ارتباطات پزشکی ایجاد می‌کند، بلکه به ارتباط مؤثرتر بین اعضای تیم درمانی کمک می‌کند.

مراقبت پرستاری (Nursing Care)

مجموعه‌ای از خدمات و اقداماتی که پرستاران برای بهبود سلامت بیماران انجام می‌دهند. این خدمات شامل ارزیابی بیمار، اجرای دستورات پزشک، ارائه مراقبت‌های پیشگیرانه و حمایت از بیمار در روند درمان است.

بیمار بستری (Inpatient) و بیمار سرپایی (Outpatient)

بیمار بستری (Inpatient): بیماری که به دلیل شرایط حاد یا نیاز به مراقبت ویژه در بیمارستان بستری شده و حداقل یک شب در بیمارستان می‌ماند.

بیمار سرپایی (Outpatient): فردی که برای ویزیت پزشک، انجام آزمایش یا دریافت درمان کوتاه‌مدت به بیمارستان یا درمانگاه مراجعه می‌کند، اما نیازی به بستری شدن ندارد.

پذیرش بیمار (Admission) و ترخیص بیمار (Discharge)

پذیرش بیمار (Admission): فرآیندی که طی آن بیمار برای دریافت خدمات درمانی به بیمارستان یا مرکز درمانی وارد شده و ثبت اطلاعات او انجام می‌شود.

ترخیص بیمار (Discharge): زمانی که بیمار پس از دریافت مراقبت‌های لازم و بهبود نسبی یا کامل، با نظر پزشک از بیمارستان مرخص می‌شود. این فرآیند شامل آموزش بیمار درباره‌ی مراقبت‌های پس از ترخیص نیز می‌شود.

علائم حیاتی (Vital Signs)

نشانه‌هایی که وضعیت کلی سلامت بیمار را نشان می‌دهند و شامل موارد زیر هستند:

ضربان قلب (Heart Rate - HR): تعداد ضربان قلب در یک دقیقه.

فشار خون (Blood Pressure - BP): میزان فشاری که خون به دیواره‌های رگ‌ها وارد می‌کند.

نرخ تنفس (Respiratory Rate - RR): تعداد تنفس‌های بیمار در دقیقه.

دمای بدن (Body Temperature - BT): دمای طبیعی بدن که باید حدود ۳۶.۵ تا ۳۷.۵ درجه سانتی‌گراد باشد.

سطح اکسیژن خون (Oxygen Saturation - SpO2): میزان اکسیژنی که در خون جریان دارد.

تشخیص پرستاری (Nursing Diagnosis)

ارزیابی پرستاران از وضعیت بیمار و نیازهای مراقبتی او. تشخیص پرستاری با تشخیص پزشکی تفاوت دارد؛ پزشک بیماری را شناسایی و درمان می‌کند، اما پرستار بر مشکلات مرتبط با وضعیت بیمار و مراقبت‌های لازم تمرکز دارد. برای مثال، اگر یک بیمار دچار نارسایی قلبی باشد، پزشک بیماری را درمان می‌کند، درحالی‌که پرستار بر مدیریت مایعات، کنترل علائم و آموزش بیمار در مورد رژیم غذایی و سبک زندگی سالم تمرکز دارد.

این اصطلاحات، پایه و اساس ارتباطات در محیط‌های درمانی هستند و پرستاران برای ارائه‌ی مراقبت‌های بهتر، باید به‌خوبی با آن‌ها آشنا باشند.

اصطلاحات مرتبط با علائم و وضعیت بیماران

در پرستاری، شناخت و درک دقیق اصطلاحات مرتبط با علائم و وضعیت بیماران اهمیت زیادی دارد. این اصطلاحات به تشخیص سریع مشکلات بیماران کمک کرده و در اتخاذ مداخلات درمانی مناسب نقش اساسی ایفا می‌کنند.

تاکی‌کاردی (Tachycardia) و برادی‌کاردی (Bradycardia)

این دو اصطلاح مربوط به تعداد ضربان قلب بیمار در دقیقه هستند:

• تاکی‌کاردی (Tachycardia): افزایش غیرطبیعی ضربان قلب بیش از ۱۰۰ ضربه در دقیقه که می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله استرس، تب، کم‌آبی بدن یا مشکلات قلبی رخ دهد.

• برادی‌کاردی (Bradycardia): کاهش ضربان قلب کمتر از ۶۰ ضربه در دقیقه که ممکن است به دلیل مشکلات قلبی، اثر داروها، مشکلات تیروئید یا شرایط فیزیولوژیکی خاص مانند ورزشکار بودن ایجاد شود.

هیپرتانسیون (Hypertension) و هیپوتانسیون (Hypotension)

این اصطلاحات به فشار خون بیمار اشاره دارند:

• هیپرتانسیون (Hypertension): فشار خون بالا (بیشتر از ۱۴۰/۹۰ mmHg) که در صورت عدم کنترل، می‌تواند باعث مشکلات قلبی، سکته مغزی و بیماری‌های کلیوی شود.

• هیپوتانسیون (Hypotension): فشار خون پایین (کمتر از ۹۰/۶۰ mmHg) که می‌تواند باعث سرگیجه، ضعف، بی‌حالی و حتی شوک شود.

دیسترس تنفسی (Respiratory Distress)

به حالتی گفته می‌شود که بیمار در تنفس دچار مشکل شده و اکسیژن کافی دریافت نمی‌کند. علائم آن ممکن است شامل افزایش تعداد تنفس، تلاش برای تنفس عمیق، احساس تنگی نفس و استفاده از عضلات کمکی برای تنفس باشد. این وضعیت در بیماران مبتلا به بیماری‌های ریوی، آسم، عفونت‌های شدید ریه و نارسایی قلبی دیده می‌شود.

سایانوز (Cyanosis) – کبودی ناشی از کمبود اکسیژن

سایانوز به تغییر رنگ پوست و مخاط به آبی یا بنفش اشاره دارد که نشان‌دهنده کاهش سطح اکسیژن در خون است. این وضعیت معمولاً در لب‌ها، نوک انگشتان و بستر ناخن‌ها دیده می‌شود و می‌تواند ناشی از مشکلات قلبی، ریوی یا اختلالات خونی باشد.

هیپوترمی (Hypothermia) و هایپرترمی (Hyperthermia)

این دو اصطلاح مربوط به دمای غیرطبیعی بدن بیمار هستند:

• هیپوترمی (Hypothermia): کاهش دمای بدن به زیر ۳۵ درجه سانتی‌گراد که می‌تواند به دلیل قرار گرفتن در معرض هوای سرد، شوک، مشکلات تیروئیدی یا عفونت شدید رخ دهد. علائم آن شامل لرزش، بی‌حالی، گیجی و در مراحل شدید، از دست دادن هوشیاری است.

• هایپرترمی (Hyperthermia): افزایش دمای بدن بیش از ۳۸.۵ درجه سانتی‌گراد که می‌تواند ناشی از تب، گرمازدگی یا مصرف برخی داروها باشد. در موارد شدید، ممکن است باعث آسیب به اندام‌ها، تشنج یا حتی مرگ شود.

در محیط‌های درمانی، پرستاران باید علائم حیاتی بیماران را به‌طور منظم بررسی کنند و در صورت مشاهده هر یک از این مشکلات، اقدامات فوری انجام دهند. همچنین، در محیط‌های بیمارستانی و اتاق‌های عمل، پوشیدن لباس‌های مخصوص مانند اسکراب پزشکی برای حفظ بهداشت و ایمنی بیمار ضروری است.

اصطلاحات رایج در گزارش‌های پرستاری

در محیط‌های درمانی، ثبت دقیق وضعیت بیمار و تغییرات آن یکی از مهم‌ترین وظایف پرستاران است. گزارش‌های پرستاری باید شفاف، دقیق و مستند باشند تا تیم درمان بتواند تصمیمات بالینی مناسب را اتخاذ کند. در این بخش، به برخی از اصطلاحات رایج در گزارش‌های پرستاری پرداخته‌ایم.

وضعیت عمومی بیمار (General Condition)

این اصطلاح در گزارش‌نویسی پرستاری برای توصیف وضعیت کلی بیمار به‌کار می‌رود. برخی از رایج‌ترین توصیف‌ها عبارتند از:

• Stable (پایدار): علائم حیاتی در محدوده طبیعی قرار دارند و تغییری در وضعیت بیمار مشاهده نمی‌شود.

• Critical (بحرانی): بیمار در شرایط خطرناک است و نیاز به مراقبت‌های ویژه دارد.

• Deteriorating (رو به وخامت): وضعیت بیمار در حال بدتر شدن است و باید سریعاً مداخلات درمانی انجام شود.

• Improving (رو به بهبود): بیمار به درمان‌ها پاسخ داده و وضعیت او در حال بهتر شدن است.

تغییرات هوشیاری (Altered Level of Consciousness - ALOC)

هوشیاری بیمار یکی از شاخص‌های مهم وضعیت نورولوژیک است که در گزارش‌های پرستاری به آن اشاره می‌شود. برخی اصطلاحات مربوط به هوشیاری عبارتند از:

• Alert (هوشیار): بیمار کاملاً آگاه بوده و به محیط اطراف واکنش مناسب نشان می‌دهد.

• Drowsy (خواب‌آلود): بیمار بیدار است اما پاسخ‌های او کندتر از حد معمول است.

• Stuporous (نیمه‌هوشیار): بیمار تنها به تحریک‌های شدید (مانند درد) واکنش نشان می‌دهد.

• Comatose (کما): بیمار هیچ واکنشی به محرک‌ها نشان نمی‌دهد و کاملاً بیهوش است.

ناهوشیار (Unconscious) و نیمه‌هوشیار (Semiconscious)

• Unconscious (ناهوشیار): بیمار در کمای کامل است و هیچ پاسخ ارادی یا غیرارادی به محیط اطراف ندارد.

• Semiconscious (نیمه‌هوشیار): بیمار واکنش‌های محدود و نامنظم نسبت به تحریکات دارد، اما نمی‌تواند به‌طور کامل ارتباط برقرار کند.

ثبت گزارش پرستاری (Nursing Documentation)

ثبت گزارشات پرستاری یکی از مهم‌ترین وظایف پرستاران است که شامل مشاهده، ارزیابی و ثبت تغییرات بیمار می‌شود. برخی از اصول مهم گزارش‌نویسی پرستاری عبارتند از:

• دقیق و مستند: تمامی اطلاعات باید مبتنی بر مشاهده واقعی و بدون حدس و گمان ثبت شوند.

• مختصر و مفید: گزارش‌ها باید روان و بدون اطلاعات غیرضروری باشند.

• به‌روز و زمان‌بندی‌شده: هر تغییر در وضعیت بیمار باید بلافاصله و با ذکر زمان دقیق ثبت شود.

SOAP Note (روش استاندارد گزارش‌نویسی پرستاری)

روش SOAP یک فرمت استاندارد برای ثبت گزارش‌های پرستاری است که شامل چهار بخش اصلی می‌شود:

• S (Subjective - داده‌های ذهنی): اطلاعاتی که بیمار ارائه می‌دهد، مانند "احساس درد در ناحیه شکم".

• O (Objective - داده‌های عینی): مشاهدات پرستار، شامل علائم حیاتی، تغییرات پوستی، سطح هوشیاری و آزمایشات.

• A (Assessment - ارزیابی): تحلیل پرستار از وضعیت بیمار و تفسیر علائم مشاهده‌شده.

• P (Plan - برنامه‌ریزی): مداخلات پرستاری و برنامه درمانی پیشنهادی، مانند "تزریق سرم جهت بهبود کم‌آبی بدن".

ثبت صحیح و دقیق گزارش‌های پرستاری نه‌تنها به بهبود روند درمان بیماران کمک می‌کند، بلکه باعث افزایش هماهنگی بین اعضای تیم درمانی نیز می‌شود. همچنین، در محیط‌های بیمارستانی، پوشیدن اسکراب پزشکی استاندارد توسط پرستاران برای حفظ بهداشت و کاهش انتقال عفونت از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

اصطلاحات مرتبط با اقدامات پرستاری

در حرفه‌ی پرستاری، انجام اقدامات درمانی و مراقبتی از وظایف اصلی پرستاران محسوب می‌شود. این اقدامات شامل تزریقات، مراقبت از زخم، کنترل علائم حیاتی، تخلیه ترشحات و سایر مداخلات پزشکی است. در ادامه به برخی از مهم‌ترین اصطلاحات پرکاربرد در این زمینه اشاره می‌کنیم:

پانسمان (Dressing) و تغییر پانسمان (Dressing Change)

پانسمان به پوششی استریل گفته می‌شود که برای محافظت از زخم، کاهش درد، جلوگیری از عفونت و تسریع بهبود زخم استفاده می‌شود. برخی از انواع رایج پانسمان‌ها عبارتند از:

• گاز استریل: رایج‌ترین نوع پانسمان که برای زخم‌های باز استفاده می‌شود.

• پانسمان هیدروکلوئیدی: مناسب برای زخم‌های ترشح‌دار که به حفظ رطوبت و ترمیم سریع‌تر پوست کمک می‌کند.

• پانسمان فوم: برای جذب ترشحات زخم و محافظت بیشتر در برابر ضربه.

تغییر پانسمان در فواصل معین و بر اساس دستور پزشک انجام می‌شود. در این فرآیند، اسکراب پزشکی مناسب برای جلوگیری از انتقال عفونت به پرستاران و بیماران ضروری است.

تزریق وریدی (Intravenous Injection - IV)

تزریق وریدی (IV) شامل تزریق مستقیم دارو یا مایعات به داخل رگ بیمار است که باعث جذب سریع و تأثیر فوری دارو در بدن می‌شود. پرستاران باید مهارت کافی در یافتن ورید مناسب، استفاده از وسایل استریل و جلوگیری از آمبولی هوا داشته باشند. برخی از کاربردهای رایج تزریق وریدی شامل:

• تزریق سرم و مایعات جهت جبران کم‌آبی بدن.

• تزریق داروهای اورژانسی مانند آنتی‌بیوتیک‌ها یا داروهای ضد درد.

تزریق عضلانی (Intramuscular Injection - IM)

تزریق عضلانی (IM) یکی از روش‌های رایج تجویز داروهایی است که نیاز به جذب آهسته و پایدار دارند. این نوع تزریق معمولاً در عضلات دلتوئید (بازو)، گلوتئوس (باسن) یا واستوس لترالیس (ران) انجام می‌شود. برخی از داروهایی که به‌صورت عضلانی تزریق می‌شوند شامل:

• واکسن‌ها (مانند واکسن هپاتیت B، واکسن آنفلوآنزا)

• داروهای ضد درد و ضد التهاب مانند دیکلوفناک

• برخی آنتی‌بیوتیک‌ها مانند پنی‌سیلین

تکنیک صحیح تزریق، استفاده از سوزن مناسب و رعایت نکات بهداشتی برای جلوگیری از ایجاد درد، خونریزی یا عفونت اهمیت دارد.

کاتترگذاری (Catheterization)

کاتترگذاری یا قرار دادن سوند ادراری یکی از اقداماتی است که در بیمارانی که مشکل در دفع ادرار دارند، انجام می‌شود. این کار به دلایل مختلف از جمله:

• بیماران بستری و ناتوان در کنترل ادرار

• اندازه‌گیری دقیق میزان ادرار در بیماران ICU

• تخلیه مثانه قبل از برخی جراحی‌ها

دو نوع اصلی کاتتر وجود دارد:

• سوند ادراری دائم (Foley Catheter): برای بیماران نیازمند تخلیه مداوم ادرار.

• سوند موقت (Intermittent Catheterization): برای تخلیه مقطعی و کوتاه‌مدت مثانه.

نکات مهم در کاتترگذاری:

• حفظ استریل بودن وسایل برای جلوگیری از عفونت ادراری.

• کنترل مداوم وضعیت بیمار برای پیشگیری از آسیب‌های ناشی از کاتتر.

ساکشن (Suction) – تخلیه ترشحات راه تنفسی

ساکشن به فرآیند تخلیه ترشحات اضافی از مجاری تنفسی بیمار گفته می‌شود که به تنفس بهتر و جلوگیری از انسداد راه‌های هوایی کمک می‌کند. این اقدام به‌ویژه برای بیماران:

• بیهوش یا در کما

• بیماران دارای لوله تنفسی (ET Tube یا Tracheostomy)

• افراد دچار عفونت‌های ریوی یا ذات‌الریه انجام می‌شود.

مهم‌ترین نکات هنگام ساکشن کردن بیمار:

• استفاده از وسایل استریل برای جلوگیری از انتقال عفونت

• عدم انجام ساکشن بیش از حد، چون ممکن است باعث آسیب به بافت‌های تنفسی شود.

• اکسیژن‌رسانی کافی به بیمار قبل و بعد از ساکشن برای جلوگیری از افت اکسیژن خون.

اصطلاحات رایج در دارو و درمان

در حرفه‌ی پرستاری، آشنایی با اصطلاحات دارویی ضروری است، زیرا پرستاران در فرآیند تجویز، آماده‌سازی، نظارت و مدیریت داروها نقش مهمی دارند. در ادامه برخی از مهم‌ترین اصطلاحات دارویی که در دستورات پزشکی و گزارش‌های پرستاری استفاده می‌شوند را بررسی می‌کنیم:

PRN (Pro Re Nata) – مصرف دارو در مواقع لزوم

اصطلاح PRN به معنای "در صورت نیاز" است. این عبارت زمانی در نسخه پزشک استفاده می‌شود که دارو باید فقط در صورت لزوم و با توجه به شرایط بیمار مصرف شود. برخی از داروهای PRN عبارتند از:

• داروهای مسکن مانند استامینوفن و ایبوپروفن (برای کنترل درد)

• داروهای ضد تهوع مانند متوکلوپرامید (برای کنترل تهوع و استفراغ)

• داروهای آرام‌بخش مانند دیازپام (در موارد بی‌خوابی یا اضطراب شدید)

نکته: پرستاران باید بررسی کنند که آیا شرایط بیمار برای مصرف این دارو مناسب است یا خیر و دوز دارو را مطابق دستور پزشک کنترل کنند.

NPO (Nil Per Os) – ممنوعیت خوردن و آشامیدن

NPO مخفف Nil Per Os است که در لاتین به معنی "چیزی از طریق دهان مصرف نشود" می‌باشد. این دستور معمولاً در شرایط زیر به بیمار داده می‌شود:

• قبل از جراحی یا برخی آزمایش‌های پزشکی (مانند آندوسکوپی، کولونوسکوپی)

• در بیماران دچار انسداد روده یا مشکلات گوارشی شدید

• در بیماران بیهوش یا با سطح هوشیاری پایین که احتمال آسپیراسیون دارند

نکته: پرستاران باید اطمینان حاصل کنند که بیمار از مصرف هر نوع خوراکی یا نوشیدنی خودداری کند و در صورت لزوم از سرم‌های وریدی برای تأمین مایعات و مواد مغذی استفاده شود.

 STAT – تجویز فوری دارو

اصطلاح STAT به معنی "بلافاصله" یا "فوری" است و در شرایطی به کار می‌رود که بیمار نیاز به مصرف سریع دارو برای جلوگیری از یک وضعیت اورژانسی دارد. برخی از موارد کاربرد STAT شامل:

• تزریق اپی‌نفرین در واکنش‌های آلرژیک شدید (آنافیلاکسی)

• تجویز آتروپین برای کاهش اثرات برادی‌کاردی (کاهش خطرناک ضربان قلب)

• استفاده از نیتروگلیسیرین در بیماران دچار درد قلبی (آنژین صدری)

نکته: در موارد STAT، پرستار باید دارو را بدون تأخیر تجویز کند و علائم حیاتی بیمار را تحت نظر بگیرد.

IV Drip – تزریق سرم وریدی

اصطلاح IV Drip به معنی تزریق مایعات یا داروها از طریق ورید به‌صورت قطره‌ای و مداوم است. این روش برای:

• جبران کم‌آبی بدن و تأمین الکترولیت‌ها (مثلاً در بیمارانی که دچار اسهال شدید شده‌اند)

• تزریق داروهای خاص مانند آنتی‌بیوتیک‌های وریدی (مثل سفتریاکسون)

• تزریق مواد مغذی مانند گلوکز در بیماران ناتوان از تغذیه دهانی

نکته: پرستاران باید تنظیم سرعت تزریق سرم (Flow Rate) را کنترل کنند تا از سرعت بیش از حد یا انسداد مسیر وریدی جلوگیری شود.

Side Effects – عوارض جانبی داروها

عوارض جانبی (Side Effects) به واکنش‌های ناخواسته بدن نسبت به یک دارو گفته می‌شود. این واکنش‌ها ممکن است خفیف و گذرا یا شدید و خطرناک باشند. برخی مثال‌های رایج از عوارض جانبی داروها:

• خواب‌آلودگی ناشی از داروهای آنتی‌هیستامین (مثل دیفن‌هیدرامین)

• سرگیجه و افت فشار خون بعد از مصرف داروهای ضد فشار خون (مثل آملودیپین)

• حالت تهوع و استفراغ پس از مصرف برخی آنتی‌بیوتیک‌ها (مانند مترونیدازول)

نکته: پرستاران وظیفه دارند عوارض جانبی احتمالی را به بیمار توضیح دهند و در صورت بروز واکنش‌های شدید، به پزشک اطلاع دهند.

اصطلاحات پرکاربرد در اورژانس و فوریت‌های پزشکی

در اورژانس و فوریت‌های پزشکی، آشنایی با اصطلاحات رایج برای اقدام سریع، مدیریت وضعیت بیمار و هماهنگی بهتر بین تیم درمانی ضروری است. در ادامه، برخی از مهم‌ترین اصطلاحات استفاده‌شده در بخش اورژانس و فوریت‌های پزشکی را بررسی می‌کنیم:

CPR (Cardiopulmonary Resuscitation) – احیای قلبی ریوی

CPR یا احیای قلبی ریوی شامل فشار دادن قفسه سینه و تنفس مصنوعی است که در مواردی مانند ایست قلبی برای حفظ گردش خون و اکسیژن‌رسانی به مغز انجام می‌شود.

مراحل CPR:

• 30 بار فشار روی قفسه سینه (Chest Compressions)

• 2 بار تنفس مصنوعی (Rescue Breaths)

• ادامه احیا تا رسیدن کمک یا بازگشت علائم حیاتی

نکته: پرستاران اورژانس باید همواره تجهیزات موردنیاز CPR مانند دفیبریلاتور (AED) را در دسترس داشته باشند.

BLS (Basic Life Support) – حمایت حیاتی پایه

BLS یا حمایت حیاتی پایه شامل تکنیک‌های اولیه برای حفظ جان بیمار در شرایط اورژانسی است. این اقدامات شامل:

• باز نگه داشتن راه هوایی (Airway Management)

• احیای قلبی ریوی (CPR)

• استفاده از دستگاه دفیبریلاتور (AED) در صورت لزوم

نکته: پرستاران و نیروهای اورژانس باید آموزش‌های BLS را ببینند و بتوانند در شرایط بحرانی به‌درستی اقدام کنند.

 ACLS (Advanced Cardiac Life Support) – حمایت پیشرفته قلبی

ACLS یا حمایت پیشرفته قلبی یک سطح بالاتر از BLS است و شامل:

• مدیریت دارویی (تزریق آدرنالین، آمیودارون، آتروپین و ...)

• استفاده از مانیتورینگ قلبی و تفسیر ریتم‌های قلبی (ECG Interpretation)

• تجویز شوک الکتریکی در صورت نیاز (Defibrillation & Cardioversion)

نکته: این روش معمولاً توسط پزشکان و پرستاران با آموزش پیشرفته در اورژانس و ICU انجام می‌شود.

 Triage (تریاژ) – اولویت‌بندی بیماران بر اساس وخامت وضعیت

تریاژ (Triage) فرآیندی است که در بخش اورژانس برای تعیین میزان فوریت درمان بیماران انجام می‌شود. بیماران معمولاً بر اساس سیستم رنگ‌بندی به گروه‌های زیر تقسیم می‌شوند:

کد قرمز: بیمار در وضعیت بحرانی و تهدیدکننده حیات (مانند حمله قلبی، خونریزی شدید)

کد زرد: بیمار دارای وضعیت جدی اما نه فوریتی (مانند شکستگی‌های پیچیده)

کد سبز: بیمار با وضعیت پایدار که نیاز به مراقبت فوری ندارد

کد سیاه: بیمار بدون علائم حیاتی که امکان احیا ندارد

نکته: هدف از تریاژ، مدیریت مؤثر منابع و ارائه درمان مناسب به بیماران در سریع‌ترین زمان ممکن است.

Code Blue – وضعیت اورژانسی قلبی

کد آبی (Code Blue) در بیمارستان‌ها به معنای ایست قلبی یا تنفسی بیمار است. در این شرایط، تیم احیا باید فوراً اقدام کند و شامل:

• CPR فوری

• اتصال بیمار به دستگاه مانیتورینگ و اکسیژن

• استفاده از داروهای احیا مانند آدرنالین و آمپول‌های اضطراری

نکته: پوشیدن لباس‌های مخصوص مانند اسکراب پزشکی در اورژانس برای راحتی و سرعت عمل بالا ضروری است.

کلام آخر

آشنایی با اصطلاحات پرستاری در اورژانس و فوریت‌های پزشکی برای پرستاران، تکنسین‌های اورژانس و کادر درمانی از اهمیت بالایی برخوردار است. اصطلاحاتی مانند CPR (احیای قلبی ریوی)، BLS (حمایت حیاتی پایه)، ACLS (حمایت پیشرفته قلبی)، تریاژ و کد آبی نقش کلیدی در مدیریت شرایط بحرانی دارند و به تصمیم‌گیری سریع و نجات جان بیماران کمک می‌کنند. در محیط‌های پرتنش مانند اورژانس بیمارستان‌ها، پرستاران باید با تسلط بر این اصطلاحات و اجرای دقیق پروتکل‌های درمانی، بهترین مراقبت را به بیماران ارائه دهند. همچنین، پوشیدن لباس‌های مناسب مانند اسکراب پزشکی باعث افزایش راحتی، بهداشت و سرعت عمل در هنگام انجام اقدامات درمانی می‌شود. در نهایت، تسلط بر اصطلاحات و روش‌های اورژانسی، کلید موفقیت در ارائه خدمات پزشکی سریع، دقیق و حرفه‌ای است.

سوالات متداول در خصوص اصطلاحات پرستاری

1. چرا آشنایی با اصطلاحات پرستاری برای پرستاران مهم است؟

اصطلاحات پرستاری به برقراری ارتباط سریع و دقیق بین پرستاران، پزشکان و سایر اعضای تیم درمان کمک می‌کند و از بروز خطاهای پزشکی جلوگیری می‌کند.

2. تفاوت بین بیمار بستری (Inpatient) و بیمار سرپایی (Outpatient) چیست؟

بیمار بستری نیاز به اقامت در بیمارستان دارد، اما بیمار سرپایی پس از دریافت خدمات درمانی مانند ویزیت پزشک یا آزمایش، بدون نیاز به بستری شدن، مرخص می‌شود.

3. پرستاران چگونه می‌توانند ارتباط موثری با بیماران برقرار کنند؟

پرستاران باید مفاهیم پزشکی را به زبان ساده توضیح دهند، با بیماران همدلی کنند و اطلاعات لازم درباره روند درمان را به‌وضوح بیان کنند تا اعتماد و همکاری بیمار را جلب کنند.

4. نقش پرستاران در احیای قلبی ریوی (CPR) چیست؟

پرستاران وظیفه دارند در شرایط اضطراری اقدامات احیای قلبی ریوی (CPR) را انجام دهند، شامل فشردن قفسه سینه و تأمین اکسیژن، تا زمانی که بیمار علائم حیاتی خود را بازیابد.

5. چرا پوشیدن لباس‌های مخصوص مانند اسکراب پزشکی برای پرستاران ضروری است؟

اسکراب پزشکی بهداشت محیط بیمارستان را تضمین می‌کند، از انتقال عفونت جلوگیری می‌کند و راحتی پرستاران را در طول شیفت‌های کاری طولانی فراهم می‌آورد.